AI en je privacy wat gebeurt er met jouw vragen/Code?

Je hebt vast al eens ChatGPT of een andere AI gebruikt voor school. Even snel een stukje code laten nakijken, een foutmelding uitleggen of een tekst herschrijven. Superhandig, toch?

Maar… heb je er ooit bij stilgestaan wat je precies invoert? Of wat je eigenlijk leert als je klakkeloos code van ChatGPT kopieert?

In deze blog leer je:

• Wat de risico’s zijn van AI-gebruik in jouw opleiding
• Waarom je niet alles zomaar moet overnemen
• Hoe je ChatGPT slim inzet als leermaatje

Want geloof het of niet: ook AI heeft te maken met privacy, security én ethiek – en daar moet jij als toekomstige developer wél goed mee om leren gaan.

Hoe raakt AI aan privacy, security en ethiek?

• Privacy: Plak jij een echt wachtwoord of klantdata in ChatGPT? Dan kunnen die gegevens worden opgeslagen buiten jouw controle. Niet veilig dus.
• Security: AI-code kan onveilig zijn als jij niet snapt wat het doet. Een kopieerfout is zo gemaakt.
• Ethiek: Je moet niet alleen denken aan “mag dit?”, maar ook aan “hoort dit?”. Gebruik je AI als hulp of als uitweg?

Wat kan er misgaan?

Je denkt misschien: Wat kan er nou fout gaan als ik een stukje code aan ChatGPT geef? Nou, best veel:

• Je plakt per ongeluk je database-wachtwoord of API-key mee.
• Je voert klantdata van je stagebedrijf in om iets te testen.
• Je gebruikt ChatGPT om een opdracht “even snel” te doen zonder iets te snappen.

Zonder dat je het weet, deel je dan gevoelige info met een AI-bedrijf dat niet in Nederland zit.

Samsung deelt interne data met ChatGPT (2023)

Wat gebeurde er?
Medewerkers van Samsung gebruikten ChatGPT om code te verbeteren en samenvattingen te maken van interne vergaderingen. Zonder toestemming plakten ze interne broncode en gevoelige informatie in de chat. Later ontdekte Samsung dat deze data mogelijk werd opgeslagen op servers van OpenAI.

Gevolg: Samsung verbood het gebruik van generatieve AI binnen het bedrijf.

Italië blokkeerde ChatGPT tijdelijk vanwege privacyzorgen (2023)

Wat gebeurde er?
De Italiaanse privacy-autoriteit vond dat ChatGPT persoonsgegevens verzamelde zonder toestemming, vooral van minderjarigen. ChatGPT werd tijdelijk verboden in Italië totdat OpenAI verbeteringen doorvoerde in transparantie en gegevensbescherming.

Gevolg: Europese aandacht voor AI-regulering werd groter.

Bron: BBC

Andere AI-tools: weet wie je gebruikt

Veel studenten kennen ChatGPT, maar wist je dat er nog veel meer AI-tools zijn die code schrijven, aanvullen of uitleggen? Ze lijken handig, maar je moet wél weten met wie je te maken hebt. Want niet elke AI gaat netjes om met jouw data.

Hieronder zie je een aantal bekende AI-tools voor developers en waar je op moet letten:

Wat is het risico?

Sommige landen hebben wetten die bedrijven verplichten om data te delen met de overheid.
Bijvoorbeeld: de Chinese wetgeving maakt het mogelijk dat overheidsinstanties toegang krijgen tot alles wat via een AI-tool zoals DeepSeek is ingevoerd.

Dat is niet per se fout, maar je moet het wél weten. Want als je onbewust iets deelt dat gevoelig is, kun jij verantwoordelijk worden gehouden.

“Het maakt niet uit wie de AI-tool gebouwd heeft, zolang het maar werkt.”
Eens of oneens? Vermeld het in de comments.

Casus: Laravel en het wachtwoordlek

Je hebt een formulier gemaakt in Laravel. Het werkt niet. Je vraagt ChatGPT om hulp en kopieert je hele code inclusief dit:

'password' => 'Root1234'

Je krijgt een werkende oplossing terug. Top, denk je. Maar… jouw wachtwoord is nu opgeslagen op een server van OpenAI. En daar heb jij nul controle over. Dat noemen we een datalek.

Zou jij dit op je stage ook zo doen?

Wat gebeurt er als je alleen kopieert?

Stel, je krijgt van ChatGPT een JavaScript-oplossing voor je webapp. Je plakt het erin en… het werkt. Mooi toch?

Maar dan komt de toets. Je moet uitleggen waarom map() is gebruikt in plaats van forEach().
Je hebt geen idee.

Code snappen = leren. Plakken zonder snappen = gokken.

Slim gebruik van AI (yes, het kan!)

Zo gebruik je ChatGPT zó dat je iets leert én geen risico loopt:

• Vraag waarom iets werkt, niet alleen wat er fout is
• Vervang gevoelige gegevens met dummy-data (zoals user123)
• Vraag uitleg bij code: “Leg uit waarom je filter() gebruikt.”
• Test zelf, debug zelf, denk zelf

AI = jouw programmeerbuddy, geen code-opdrachtmachine.

Mijn visie op AI-gebruik in softwareontwikkeling

In het onderwijs en in het werkveld mag AI nooit worden gezien als een vervanging van kritisch denken of vakmanschap. Toekomstige software developers moeten leren om AI bewust en verantwoordelijk in te zetten – als hulpmiddel, niet als uitweg.

AI-tools zoals ChatGPT zijn waardevol om inzicht te krijgen, ideeën op te doen of code te analyseren. Maar wie blind plakt zonder te begrijpen, ontwikkelt geen kennis, maar afhankelijkheid.

In mijn visie hoort bij goed softwareonderwijs dat studenten:

• leren nadenken over wat ze invoeren in AI-tools,
• begrijpen wat AI teruggeeft en waarom,
• en zich bewust zijn van hun rol in het bewaken van privacy, security en ethiek.

Een goede developer beheerst niet alleen de techniek, maar durft ook vragen te stellen bij het gebruik ervan.

Juist in een AI-tijdperk is zelfstandig denken belangrijker dan ooit.

Reflectievraag

Heb jij weleens iets uit ChatGPT geplakt zonder te snappen wat het deed?
Wat kun je de volgende keer doen om er echt iets van te leren?

Stellingen om over na te denken

1. “Als ChatGPT mijn code laat werken, hoef ik het zelf niet te begrijpen.”
2. “AI maakt software veiliger, omdat het fouten sneller vindt dan mensen.”
3. “Het is niet erg om testdata of klantnamen in ChatGPT te zetten, zolang het maar voor school is.”
4. “Het is niet mijn verantwoordelijkheid wat er met mijn input gebeurt. Dat is aan OpenAI.”
5. “Zolang ik een voldoende haal, maakt het niet uit hoe ik mijn code heb geschreven.”

Kies één stelling. Ben je het ermee eens of oneens? Waarom?

Deel jouw mening

Welke stelling sprak jou het meest aan?
Reageer hieronder of bespreek het in de klas of in je netwerk.
Laat ook weten welke AI-tools jij gebruikt en waarom je ze vertrouwt (of niet).

5 stappen voor veilig AI-gebruik

1. Vraag jezelf af: “Zou ik dit op mijn stage ook zo doen?”
2. Gebruik nooit echte data
   Vervang namen, wachtwoorden en klantdata door dummy-data.
3. Lees wat je plakt
   Snap je de code? Test het, debug het, leg het uit.
4. Controleer de bron van je AI
   Gebruik geen obscure tools zonder duidelijke privacyverklaring.
5. Werk lokaal bij gevoelige projecten
   Overweeg offline modellen als je met vertrouwelijke info werkt.

Tot slot

Extra bronnen:

• Wat is ChatGPT en is ChatGPT veilig?
• Kunstmatige intelligentie – Bits of Freedom
• Artificial intelligence | SURF.nl